Bình Định: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1

Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1 lâu nay nổi tiếng bởi bún số 8 có vị dai ngon được làm từ nguyên liệu chính là tinh bột mì. Gọi là bún số 8, do các thợ làm bún khi bó sẽ cuộn sợi bún lại thành hình số 8 cho gọn gàng đẹp mắt khiến ai nhìn cũng thích thú, lạ lẫm.

Các thợ làm bún khi bó sẽ cuộn sợi bún lại thành hình số 8

Đang bó lại những sợi bún thành hình số 8 dưới cái nắng nóng hừng hực, bà Huỳnh Thị Hà (81 tuổi) ở khu phố Tăng Long 1, phường Tam Quan Nam kể: Đây là nghề làm bún truyền thống của gia đình tôi từ thời ông bà để lại đã qua 3 đời và tôi tiếp nối nghề làm bún đến nay. Nghề này tuy vất vả, thu nhập không cao nhưng tôi vẫn quyết tâm bám trụ với nghề, bởi cái nghề đã in sâu vào tâm thức mỗi người con sinh ra và lớn lên trên quê hương làng nghề.

Bà Huỳnh Thị Hà chia sẻ: Khi bắt đầu làm bún, tinh bột mì được cho vào chảo gang lớn đặt lên lò lửa chế nước cho lỏng rồi khuấy đều khi bột trở màu trong suốt là sắp chín (gọi là trùng bột). Sau đó, người thợ dùng giá múc trùng bột đổ vào khuôn, đặt lỏi ép lên trên và tiến hành công đoạn ép bún. Khi bột được ép ra thành sợi bún, người thợ sẽ cầm vỉ để hứng và mang phơi.

Bún phơi vừa khô, người thợ liền chồng nhiều vỉ lại 1 lần và mang vào nhà dùng tay gỡ bún ra khỏi vỉ. Sau đó cuộn bún thành hình số 8 rồi cột lại sao cho gọn gàng đẹp mắt. Điều này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm lâu năm của người thợ mới làm được. Bún số 8 thường dùng kèm với thịt, đậu để tạo ra món xào thơm ngon. Đây là món ăn không thể thiếu trên các mâm cỗ của người dân nông thôn Bình Định.

Bún số 8 có vị dai ngon được làm từ nguyên liệu chính là tinh bột mì

Bà Nguyễn Thị Tiến ở khu phố Tăng Long 1, phường Tam Quan Nam chia sẻ: Nhà tôi có 3 đời làm nghề sản xuất bánh tráng và bún số 8. Để làm bún ngon, ngoài việc chọn loại bột tốt thì công đoạn khuấy và canh lửa rất quan trọng, vì vậy hiện nay nhiều hộ dân sử dụng máy móc vào sản xuất quá trình làm bún. Làm bánh tráng và bún cho ngon đầu tiên phải chọn gạo, bột mì trắng tinh mới có thể làm ra sợi bún trắng, dai, thơm mang hương vị đặc trưng vùng đất nơi hình thành Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1.

Bảo tồn và phát triển du lịch làng nghề

Phó Chủ tịch UBND phường Tam Quan Nam, ông Nguyễn Văn Chữ cho biết: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1 gồm có 95 cơ sở sản xuất, kinh doanh theo hình thức hộ gia đình và một hợp tác xã bún số 8 Tam Quan Nam với 238 người tham gia sản xuất trong làng nghề. Năm 2023, làng nghề cho ra khoảng 2.500 sản phẩm bánh tráng, bún số 8 và các loại bún khác có doanh thu khoảng 42,0 tỷ đồng, thu nhập mỗi lao động khoảng 3.000.000 đồng/người/tháng. UBND phường đã bê tông hóa 100% các tuyến giao thông làng nghề, xây dựng nhà trưng bày sản phẩm với kinh phí 650 triệu đồng.

Bún phơi vừa khô, người thợ liền chồng nhiều vỉ lại 1 lần và mang vào nhà dùng tay gỡ bún ra khỏi vỉ

Hiện làng nghề có 100% hộ sử dụng máy ép bún bằng thủy lực, nồi khuấy bột bằng điện, các khâu còn lại làm thủ công như phơi bánh, bún, đóng gói bao bì sản phẩm. Làng nghề thực hiện Phương án bảo vệ môi trường, 100% hộ gia đình thu gom, xử lý rác thải và nước thải đảm bảo quy định. UBND phường Tam Quan Nam xây dựng Đề án duy trì, phát triển Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1, nhằm phát triển làng nghề gắn với du lịch sinh thái và xây dựng nông thôn mới.

Bún số 8 có vị dai ngon được làm từ nguyên liệu chính là tinh bột mì

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Bình Định, ông Hồ Đắc Chương cho biết: Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1 là một trong 5 làng nghề được UBND tỉnh Bình Định lựa chọn để tập trung hỗ trợ phát triển trong giai đoạn 2023-2025 tại Kế hoạch số 148, ngày 29/8/2023 của UBND tỉnh Bình Định về Bảo tồn và phát triển làng nghề đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Bình Định, nên việc xây dựng Đề án phát triển Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1, phường Tam Quan Nam là phù hợp và cần thiết, để hướng đến mục tiêu phát triển du lịch làng nghề trong tương lai.