Đề cử Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý, diễn ra tại xã Nhơn Lý, TP Quy Nhơn, là một lễ hội truyền thống lâu đời gắn liền với đời sống ngư dân miền biển Bình Định. Lễ hội này không chỉ là nơi tham quan, nghiên cứu mà còn là một không gian di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu với các nghi thức tế lễ, hát múa bả trạo và sinh hoạt bài chòi.

Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Văn Ngọc cho biết, Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý đã tồn tại hơn 200 năm, gắn kết với quá trình lập làng và mang đậm nét đặc trưng của Bình Định. Lễ hội phản ánh không gian đánh bắt hải sản trên biển và tín ngưỡng của ngư dân qua nhiều giai đoạn lịch sử. Được vun đắp qua nhiều thế hệ, lễ hội là dịp để cộng đồng ngư dân giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và bảo tồn di sản văn hóa.

Các nghệ nhân và ngư dân tham gia lễ hội luôn trân trọng và bảo vệ giá trị di sản, coi đó là niềm tự hào và trách nhiệm đối với vạn chài. Lễ hội mang ý nghĩa giáo dục truyền thống đoàn kết, yêu quê hương, bảo vệ biển đảo và phát triển kinh tế bền vững. Nó cũng khơi dậy tinh thần yêu nước và động lực lao động, sản xuất trong cộng đồng.

Ông Dương Văn Thơm, Chánh đầm Vạn đầm Xương Lý, chia sẻ rằng con đường dẫn đến Lăng Ông Nam Hải là những bậc tam cấp bằng đá, tô đậm hai bên là hàng cây xanh tự nhiên của rừng núi Đơn. Lăng Ông là nơi bảo tồn và thờ cúng Cá Ông, biểu tượng tín ngưỡng của ngư dân vạn đầm.

Hằng năm, tại Lăng Ông Nam Hải - Vạn đầm Xương Lý, diễn ra các lễ hội cầu ngư với sự tham gia của ngư dân và du khách. Những nghi thức hát bả trạo như chèo thuyền, kéo lưới, bắt cá, thuyền lắc lư trong sóng gió... là những nét đặc sắc được trưng bày và chiêm ngưỡng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, ông Lâm Hải Giang, cho biết tỉnh đã chỉ đạo UBND TP Quy Nhơn phối hợp với Sở VHTTDL và các tổ chức, cá nhân liên quan lập hồ sơ khoa học về Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý. Hồ sơ này đã đáp ứng các quy định và hướng dẫn của Bộ VHTTDL về kiểm kê và lập hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể.

Ông Lâm Hải Giang nhấn mạnh việc đề cao giá trị lịch sử, văn hóa của lễ hội và định hướng cho công tác bảo vệ, phát huy giá trị di sản trong quá trình hội nhập và phát triển bền vững. UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ VHTTDL quan tâm xem xét, quyết định ghi danh Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.